سامانه نیما
سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی
در سال‌های اخیر با توجه به نوسان شدید نرخ ارز متناسب با سیاست های دولتی و تحولات منطقه ای و تحریم ها دولت در جهت ثبات بازارهای سرمایه ای و صنعتی و همچنین کمک به واردکنندگان و صادرکنندگان کالا و خدمات به دنبال راهکارهای برای مدیریت فرایندهای ارزی در بخش صادرات و واردات هستند در این راستا دولت در سال ۱۳۹۷ اقدام به راه اندازی سامانه نظام یکپارچه معاملات ارزی کشور موسوم به نیما نمود تا روابط بین بانک مرکزی و صرافی های مجاز جهت خرید و فروش ارز در بستر مشخص و امن انجام گردد .
با توجه به اهمیت بسیار زیاد این سامانه در ادامه قصد داریم به صورت جزئی تر به این موضوع بپردازیم.
اهداف دولت جهت راه اندازی سامانه نیما به شرح زیر می باشد :
تعیین واقعی نرخ ارز کشور براساس مکانیسم عرضه و تقاضا در راستا یکسان سازی نرخ ارز
ایجاد ثبات در بازار ارز کشور با برگشت ارز حاصل از صادرات توسط صادرکنندگان
راه اندازی مکانیستم شفاف و عملیاتی جهت معاملات ارزی وکاهش خطا و فساد
راه اندازی بستری مطمن و عملیاتی جهت انجام فرایند تسویه معاملات ارزی
تعیین و تثبیت هویت فعالان مجاز و واقعی بازار ارزی کشور و اعتباربخشی آن‌ها
بازیگران اصلی سامانه‌ی نیما :
واردکنندگان کالا و خدمات به‌عنوان متقاضیان ارز
صادرکنندگان کالا و خدمات (شامل دولت به‌عنوان صادرکننده‌ی نفت)
واسطه‌گران شامل بانک‌ها و صرافی‌ها
سیاستگذار که بر اساس پیش‌بینی منابع و مصارف، نرخ
سامانه‌ی نیما سه ویژگی اصلی دارد؛ این سامانه داده‌ها و اطلاعات کامل و واقعی از عرضه و تقاضای ارز را فراهم می‌کند. همچنین باید به فرایند تأمین منابع و تخصیص مصارف ارزی در یک ساختار یکپارچه اشاره کرد.
در نهایت سامانه‌ی نیما علاوه بر پوشش نیازمند‌های کلان مربوط به تجارت، قابلیت پوشش نیازهای خرد مردم نظیر ارزهای مسافرتی، درمانی و دانشجویی را هم دارا است.
مشاهده نرخ لحظه ای ارز در سامانه سنا
https://fxmarketrate.cbi.ir/
نرخ‌های میانگین موزون سنا بیانگر میانگین وزنی نرخ خرید و فروش ارزبر مبنای معاملات ثبت شده در ” سامانه نظارت ارز (سنا) ” توسط بانک ها و صرافی‌های مجاز کل کشور است
مزایای سامانه نیما:
یکی دیگر از مزایای استفاده از سامانه‌ی نیما، دسترسی تجار به طیف گسترده‌ای از صرافی‌های بانکی و تضامنی است و از این رو نیما می‌تواند رقابت سالمی بین صرافی‌های موجود در این سیستم ایجاد کند. اهمیت سامانه‌ی نیما پس از یکسان‌سازی نرخ ارز توسط دولت از تاریخ ۲۱ فروردین سال جاری بیش از پیش افزایش پیدا کرده است. بر اساس اطلاعات ارائه‌شده توسط بانک مرکزی، واردکنندگان و صادرکنندگان کالا به ترتیب برای تأمین ارز مورد نیاز برای ورود کالا پس از ثبت سفارش و همچنین فروش ارز حاصل از صادرات کالا باید از سامانه‌ی نیما استفاده کنند.
سامانه نظام یکپارچهٔ معاملات ارزی که به اختصار سامانه نیما نام گرفته است از تاریخ ۲۸ بهمن ۱۳۹۶ به صورت آزمایشی و به شکل رسمی از تاریخ ۳ اردیبهشت ۹۷ شروع به کار کرد. این سامانه بستری امن برای برای خرید و فروش ارز است.
بازرگانان درخواست‌های غیربانکی خود را برای تأمین ارز در سامانه‌ی جامع تجارت ثبت می‌کنند سپس این درخواست به شکل خودکار به سامانه نیما می‌شود و سپس این درخواست برای صرافی‌ها قابل مشاهده می‌شود.
روش های تأمین ارز
به‌صورت کلی فرایند تأمین ارز مورد نیاز واردکنندگان کالا و متقاضیان ارز به دو روش صورت می‌پذیرد. یکی از روش‌های مورد نظر از طریق بانکی است که طی آن واردکننده ثبت سفارش را انجام می‌دهد و بانک مرکزی از طریق پرتال ارزی، ارز را تأمین می‌کند و از طریق روابط بین کارگزاری بانک‌های ایران و سایر کشور‌ها، پرداخت‌ها به فروشندگان خارجی صورت می‌پذیرد.
شیوه‌ی دیگر، تأمین ارز غیر بانکی است که در آن سیستم بانکی دخالت ندارد و صرافی‌ها به‌عنوان مهره‌ی اصلی در تبادل پول ایفای نقش می‌کنند. بانک مرکزی روش غیربانکی برای تأمین و انتقال ارز را زایید‌ه‌ی تحریم‌های بانکی اعلام کرده است.
متقاضیان خرید ارز به طریق غیر بانکی می‌توانند با استفاده از سامانه‌ی نیما اقدام به ثبت درخواست کنند و سپس در صورت پیشنهاد از سوی صرافی‌ها برای ارائه‌ی خدمات، گزینه‌های موجود را مشاهده و از بین پیشنهادات ارائه‌شده، مورد مطلوب را انتخاب کنند.
نحوه خرید ارز توسط صرافی ها در سامانه نیما
بانک مرکزی بهمن‌ماه سال گذشته با راه‌اندازی سامانه‌ی « نیما»، مقدمات سامان بخشیدن به بازار ارز کشور را فراهم کرد. سامانه‌ی نیما درواقع مخفف عبارت « نظام یکپارچه‌ی معاملات ارزی» محسوب می‌شود و با هدف تسهیل تأمین ارز و ایجاد فضای امن برای خریداران و فروشندگان ارز راه‌اندازی شده است.
سامانه.ی یادشده بدین منظور طراحی شده تا متقاضیان خرید ارز بتوانند درخواست خود را در یک بستر یکپارچه در اختیار فروشندگان ارز قرار دهند و فروشنده‌ای که تمایل به ارائه‌ی خدمات دارد، بتواند در بستری سالم و رقابتی، پیشنهاد خریدار ارز را پاسخ دهد. ساما.نه‌ی نیما در واقع بستری آنلاین برای خرید و فروش ارز است.
بازرگانان می‌توانند با مراجعه به سامانه‌ی جامع تجارت، درخواست خود را برای تأمین ارز ثبت سفارش‌های غیربانکی ثبت کنند. پس از ثبت سفارش و با توجه به هماهنگی صورت‌گرفته بین بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت صنعت، معدن و تجارت، این درخواست به‌صورت خودکار و برخط به سامانه‌ی نیما انتقال پیدا می‌کند و در نتیجه درخواست خرید ارز بازرگانان توسط صرافی‌ها مشاهده می‌شود و در صرافی‌ها می‌توانند پیشنهاد خود را ارائه کنند. سامانه نیما در واقع بستری آنلاین برای خرید و فروش ارز است.
نحوه فروش ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما
نحوه خرید ارز واردات کالا در سامانه نیما
در زیر دو سامانه سنا و نیما و تفاوت این دو سامانه با یکدیگر توضیح داده شده است:
سامانه سنا
این سامانه. درگاهی است که در صرافی ها .باید معاملات روزانه ارزی شان را در آن ثبت کنند. این سامانه در آدرس اینترنتی https://www.cbifs.com/sana در دسترس است. اطلاعیه صرافان موظف به ثبت تمامی معاملات ارزی‌شان در سنا یا سامانه نظارت ارز شده‌اند و چنانچه تخلفی از آن ها سر بزند یا بخواهند از ثبت معاملاتشان امتناع کنند با برخورد بانک مرکزی مواجه می‌شوند.
مزایای سامانه سنا
خــریـد و فروش ایـنـتـرنـتی ارز، حسابداری، خزانه‌داری، دسترسی آنلاین به حساب بانکی و امکان گرفتن قیمت تمام‌شده بخش‌های مختلف این نرم‌افزار را تشکیل می‌دهند. با فعال شدن تمامی بخش‌های سامانه نظارت ارز، صرافی می‌تواند علاوه بر گرفتن قیمت تمام‌شده و تعریف سود و زیان معامله‌هایش، با اتصال به بانکی که در آنجا صاحب حساب است عملیات برداشت و واریز وجه را نیز انجام دهد.
سامانه نیما
نیما که همان نظام یکپارچه معاملات ارزی است و برای اینکه خریداران و فروشندگان بتوانند به راحتی ارز را تامین کنند، توسط بانک مرکزی راه اندازی شده و فعالیت خود را شروع کرده است. خریداران و فروشندگان به وسیله این سامانه می توانند در محیط الکترونیک، فرآیندهای ارزی خود را با توجه به نیازهایشان انجام بدهند.
در اولین گام همه ی صرافی ها به عنوان فروشنده ارز و وارد کننده برای تامین نمودن ارز کالاهای وارداتی به عنوان متقاضی خرید ارز به شمار می روند.
این سامانه (سامانه نیما) برای سیاست گذاران مدیریت بازار ارز را فراهم نموده و همچنین برای متقاضیان ارز امکان فعالیت های روشن و دقیق را محیا کرده است. در صورتی بازرگان ها می خواهند سفارش های غیربانکیشان را ثبت کنند باید به سامانه جامع تجارت مراجعه نمایند. سامانه نیمه توسط بانک مرکزی راه اندازی شده تا هرگونه فعالیت در جهت تامین ارز و سفارش های غیر بانکی به راحتی انجام می شود
